Omgaan met stress? Veerkracht kan het antwoord zijn
Veel mensen ervaren hoge werkdruk. Volgens TNO (2024) ervaarde 32% van de medewerkers werkdruk door hoge taakeisen: tijdsdruk, taken die zich opstapelen en veeleisende klanten. Maar werkdruk kan ook veroorzaakt worden door perfectionisme of door moeilijk ‘nee’ kunnen zeggen. Een te hoge werkdruk kan leiden tot burn-out wanneer iemand langdurig is blootgesteld aan te veel stress. Cruciale vraag is daarom: hoe kunnen we omgaan met stress? Veerkracht kan een deel van het antwoord zijn.
Wat is veerkracht?
Veerkracht is het vermogen u aan te passen, terug te veren en uzelf te herpakken bij tegenslag. Hoewel het begrip oorspronkelijk werd ontwikkeld om aan te geven hoe iemand in staat is grote levensgebeurtenissen (bijvoorbeeld fysiek of psychologisch trauma) te doorstaan, blijkt het concept even waardevol in ons dagelijkse leven, zoals op het werk. En het mooie van veerkracht is, dat het geen vaststaande eigenschap is: veerkracht is te ontwikkelen. Het wordt beïnvloed door omgeving, sociale context en persoonlijke toestand. Ook heeft veerkracht impact op persoonlijk welzijn, vervulling en professioneel succes.
Veerkracht op het werk
Op het werk is veerkracht erg nuttig: het helpt door te zetten als iets lastig is en terug te veren bij problemen, conflicten of situaties die veel verantwoordelijkheid met zich meebrengen. In een wereld die snel verandert, helpt veerkracht beter met stress en werkdruk om te gaan, aanpassen aan nieuwe situaties en sterker te worden na een moeilijke periode. Veerkrachtige mensen hebben bovendien 10 tot 20 procent minder kans op het ontwikkelen van depressie, verzuim en productiviteitsverlies.
Groeimindset
Sterk verbonden met veerkracht is de zogenaamde groeimindset; de overtuiging dat vaardigheden, intelligentie en talent ontwikkeld kan worden door te leren en door te zetten. Mensen met een groeimindset zien uitdagingen als kansen om te groeien. Ze richten zich op mogelijkheden, in plaats van te blijven hangen in dingen die niet lukken. Mensen met een groeimindset geloven dat ze kunnen leren van hun fouten. Dit helpt hen sneller te herstellen van tegenslagen. De emoties die ze voelen bij fouten, tegenslag of verandering, worden geaccepteerd zonder onderdeel en zonder ze te onderdrukken.
Veerkracht betekent niet dat u altijd 'sterk’ hoeft te zijn. Het houdt juist in dat u leert omgaan met wat op u afkomt. Want op verschillende momenten in het leven krijgt iedereen te maken met tegenslag. Het verschil in aanpak wordt copingstijl genoemd. Coping is wat we doen om ons te beschermen tegen negatieve ervaringen. Daarnaast bepaalt de copingstijl ook of iemand doorgaat tot hij breekt, of pauzes durft te nemen of om hulp vraagt.
Veerkracht ondersteunen als werkgever
Veerkracht is geen persoonlijk talent, het kan aangeleerd en getraind worden —tot op zekere hoogte. Het is een vermogen dat bovendien versterkt kan worden binnen een organisatiecultuur. De werkgever speelt hierin een grote rol. Het begint bij het creëren van een omgeving waarin medewerkers zich veilig voelen om uitdagingen te benoemen, fouten te maken en om hulp te vragen. Door psychologische veiligheid te bieden, voelen medewerkers zich veilig, zijn ze beter in staat om te herstellen van tegenslagen en kunnen ze beter met tegenslag omgaan.
Daarnaast kunt u als werkgever actief investeren in trainingen in omgaan met stress, timemanagement of mindfulness om veerkracht bij medewerkers te versterken. Ook kunnen coaching trajecten veel impact hebben. Het aanbieden van flexibele werktijden kan daarnaast helpen om de werk en privé balans te behouden wat bijdraagt aan het verbeteren van veerkracht.
Veerkracht en leiderschap
Leidinggevenden vormen de basis van een veerkrachtige organisatie. Hun gedrag, communicatie en manier van omgaan met uitdagingen bepalen in grote mate de toon op de werkvloer. Ze zijn de rolmodellen die medewerkers laten zien hoe om te gaan met tegenslag. Wanneer leidinggevenden durven te spreken over hun eigen fouten, moedigen ze anderen aan hetzelfde te doen. Leidinggevenden die actief betrokken zijn bij het creëren van een positieve werkomgeving, hebben een positieve impact op de veerkracht van hun teamleden. Met de juiste ondersteuning en het voorbeeld van leidinggevenden kunnen medewerkers hun veerkracht versterken en op een goede manier leren omgaan met stress.
Leidinggevenden en collega’s spelen dus een belangrijke rol in het bevorderen van veerkracht onder medewerkers. Ook zijn er werkgevers die aandacht willen besteden aan werkstress. Uit het onderzoek van de TNO (2024) vond 34% van de werkgevers dat werkdruk een belangrijk arbeidsrisico was. Zet u zich ook in om de werkdruk te verlagen en de veerkracht te versterken?
Veerkracht kaartenset
Op de foto ziet u de Veerkracht kaartenset ontwikkeld door Smart Health. De kaarten met daarop vragen over veerkracht helpen u veerkracht te verkennen en te ontdekken hoe u in het leven staat. De kaarten kunnen op veel verschillende manieren worden ingezet: tijdens een teamoverleg voor een ander soort gesprek, in een één-op-één gesprek, maar ook thuis aan keukentafel. Interesse? Stuur een bericht.
